نویسنده: زهرا مرادی
حتما این جمله را بارها شنیدهای که فرشتهها به انسان سجده کردهاند و انسان، مسجود ملائک (سجده شده توسط ملائک) است!
وقتی از کسانی که این حرف را میزنند، بپرسی چرا اینطور فکر میکنند، میگویند خود خدا در قرآن گفته که وقتی حضرت آدم را خلق کرد، به فرشتهها گفت به او سجده کنند.[1]
با این حساب برای اینکه ببینیم آیا فرشتهها به من و تو سجده کردهاند یا نه، باید یک نگاهی به ماجرای خلقت حضرت آدم علیه السلام بیاندازیم. البته اگر میخواهی بیشتر در این باره بدانی، میتوانی به مطلب شیشه ی عمر شیطان در بخش داستانهایی از آسمان مراجعه کنی. ما اینجا فقط قسمتی را که به سوالمان مربوط میشود، تعریف میکنیم:
هزاران سال پیش، خدای مهربان تصمیم گرفت موجود جدیدی به نام آدم خلق کند و محل زندگی او را زمین قرار دهد. وقتی خداوند بدن آدم را آفرید، از بین ارواح مختلفی که قبلا خلق کرده بود، یک روح را انتخاب کرد و آن را در جسم آدم قرار داد. بعد به فرشتهها که داشتند با تعجب به این موجودِ تازه خلق شده نگاه میکردند فرمود قرار است از نسل این موجود که اسمش را آدم گذاشتهام، بهترین مخلوقاتم را روی زمین بیاورم تا جانشین من در بین مردم باشند و آنها را به راه درست هدایت کنند.در بین این بندگان خوبم، 14 نفر هستند که گل سر سبد خلقتم محسوب میشوند. اصلا اگر آن 14 نفر نبودند نه آسمان، نه زمین، نه شما، نه این آدم و نه هیچ یک از مخلوقات دیگر را نمیآفریدم.[2] حالا به احترام اینکه قرار است آن 14 وجود شریف از نسل این مخلوق جدید پای به زمین بگذارند، به او (یعنی به آدم) سجده کنید![3]
فرشتهها هم فرمان خدا را اطاعت کردند و برای بزرگداشت آن 14 نفر (یعنی حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و دوازده امام مهربانمان) جلوی حضرت آدم علیه السلام به سجده افتادند.
پس سجدهی فرشتهها مقابل حضرت آدم علیه السلام اولا به دلیل گوش دادن به فرمان خدا و دوم برای احترام گذاشتن به اهل بیت علیهم السلام بوده است. نه اینکه به من و تو یا بقیه انسانها سجده کرده باشند!
حالا دیدی آنهایی که فکر میکنند انسانها انقدر مقام و منزلتشان بالاست که حتی فرشتهها به آنها سجده کردهاند، چقدر ماجرا را اشتباه متوجه شدهاند؟!
[1] "فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فيهِ مِنْ رُوحي فَقَعُوا لَهُ ساجِدين" یعنی: پس چون او را [كاملاً] درست كردم و از روح خويش در آن دميدم، سجدهكنان براى او [به خاک] بيفتيد: سوره حجر، آیه 29. و سوره ص، آیه 72.
[2] امام رضا علیه السلام فرمودند خداوند دربارهی مقام و منزلت اهل بیت علیهم السلام خطاب به آدم فرمود: "... وَ هُمْ خَیرٌ مِنْكَ وَ مِنْ جَمِیعِ خَلْقِی وَ لَوْلَاهُمْ مَا خَلَقْتُكَ وَ لَا خَلَقْتُ الْجَنَّةَ وَ النَّارَ وَ لَا السَّمَاءَ وَ الْأَرْضَ" یعنی: ایشان از تو و از همهی مخلوقاتم برترند. اگر آنها نبودند تو را خلق نمیكردم و همچنین نه بهشت و جهنم و نه آسمان و زمین را نمیآفریدم ...": بحارالانوار، ج 26، ص 273.
[3] پیامبر در این باره میفرمایند: "إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى خَلَقَ آدَمَ فَأَوْدَعَنَا صُلْبَهُ وَ أَمَرَ الْمَلَائِكَةَ بِالسُّجُودِ لَهُ تَعْظِیماً لَنَا وَ إِكْرَاماً وَ كَانَ سُجُودُهُمْ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ عُبُودِیةً وَ لِآدَمَ إِكْرَاماً وَ طَاعَةً لِكَوْنِنَا فِی صُلْبِهِ" یعنی: "خداوند آدم علیه السلام را خلق کرد و ما را در صُلب آدم مستقر نمود و به ملائک هم امر فرمود برای بزرگداشت و احترام به ما بر آدم [که ما در صُلب او بودیم] سجده کنند. پس سجدهی ملائک برای عبودیت خدا و برای اکرام و بزرگداشت ما بود که در صلب آدم بودیم: بحارالانوار، ج 11، ص 140.