بسم الله الرحمن الرحیم

دست دسی

   

با اهتمام: زهرا و سارا انتظارخیر؛ زهرا مرادی

   

دوره‌‌ی «دست دسی» با هدف ارتقای مهارت های دست ورزی در کنار رشد مهارتهای تربیتی در کودکان 5 و 6 ساله توسط کارشناسان و مربیان خانه‌ی کودک و نوجوانانِ بنیاد علمی فرهنگی محمد (ص) تدوین گردیده است.

     

جلسه پانزدهم: دست در دست هم سطل مهربانی را پر کنیم!

موضوع: هر چه برای خود می‌پسندی برای دیگران هم بپسند!

نکات تربیتی و مهارتهای مورد توجه:

-    افزایش مهارت دست ورزی (کاربرگ خطوط، قیچی کاری، چسب کاری)

-    رشد خلاقیت

-    توجه به فرمایش امیر مومنان که با دیگران همانگونه رفتار کنیم که دوست داریم با ما رفتار شود (هر چه برای خود می‌پسندی، برای دیگران هم بپسند)

-    توجه به تاثیر رفتار ما بر دیگران

   

فعالیت هنری: ساخت سطل مهربانی

   

لوازم مورد نیاز: مقوای a3، قیچی، چسب مایع یا حرارتی، لیوان کاغذی ضخیم، کاغذ رنگی، (لوازم مورد نیاز برای مدال مهربانی: نمد، ستجاق قفلی متوسط و بزرگ، نخ و سوزن، روبان پارچه ای پهن)

   

ابتدای کلاس، مربی برگه‌ی دست ورزی روبرو را در اختیار نوآموزان می‌گذارد و از آنها می‌خواهد دورِ خط چین ها را پر رنگ و بعد، داخل همه‌ی گردی ها، شبیه نمونه‌ی داخل کاربرگ، یک صورت خندان رسم کنند.

بعد از انجام دست ورزی، مربی از بچه ها می‌پرسد به نظرتان چرا این صورتک ها خوشحال هستند؟ ... شما چه وقت هایی خوشحال می‌شوید؟ ... چه وقت هایی ناراحت می‌شوید؟ ... سپس بعد از شنیدن صحبت های بچه ها بحث را به سمت تاثیرگذاری رفتار دیگران روی خوشحالی یا ناراحتی ما و بالعکس هدایت می‌کند و می‌گوید:

وقتی کسی با ما مهربانی می‌کند، مثلا در درست کردن یک کاردستی کمک مان می‌کند، یا اجازه می‌دهد ما هم با او و اسباب بازی هایش بازی کنیم، یا از کار خوبی که کرده ایم تعریف می‌کند، ... ما خوش مان می‌آید و خوشحال می‌شویم. درست است؟ اینجور وقت ها احساس می‌کنیم چقدر حالمان خوب است و چقدر انرژی داریم. ولی وقتی کسی با ما بداخلاقی می‌کند، مثلا به ما محل نمی‌گذارد، یا اجازه نمی‌دهد با او و دوست هایش بازی کنیم، یا دعوایمان می‌کند، ناراحت می‌شویم و حوصله‌ی هیچ کاری را نداریم. درست است؟

خب حالا شما دوست دارید بقیه با شما مهربانی کنند یا بداخلاقی؟

بله. معلوم است که هیچ کس دوست ندارد به او بی محلی شود، یا دعوایش کنند. پس حواس مان باشد یک وقتی ما خودمان با بقیه بداخلاقی نکنیم.

اگر من دوست دارم همه با من دوست باشند، خودم هم باید با بقیه دوست باشم. اگر دوست دارم همه با من مهربان باشند، خودم هم باید با بقیه مهربان باشم. اگر دوست ندارم کسی نقاشی ام را یا قیافه ام را یا وسایلم را مسخره کند، خودم هم نباید این کار را با کسی بکنم.

امام علی ^{علیه السلام} که با همه خیلی مهربان بودند، همیشه می‌گفتند با بقیه همانطوری رفتار کن که دوست داری با تو رفتار کنند. یعنی مثلا اگر دوست داری وقتی داری صحبت می‌کنی، مامان بابا یا دوستت به حرفت گوش کنند، تو هم همینطور باش و به حرف بقیه توجه کن. نه اینکه وقتی دوستت حرف می‌زند، وسط حرفش بپری یا محل نگذاری و بروی بازی کنی. اگر دوست نداری در بازی کسی به تو زور بگوید یا هُلت بدهد، تو هم حواست باشد، به کسی زور نگویی. اگر دوست داری بقیه از نقاشی هایت، از کاردستی هایت، از ورزش کردنت، از کارهای خوبی که انجام می‌دهی، تعریف کنند، تو هم از کار خوب بقیه تعریف کن. بگو وای دوستم؛ چقدر درختی که کشیدی قشنگ شده؛ چه قشنگ شعر خواندی؛ چه خوب پریدی.

پس حرف امام علی را همیشه به یادمان نگه داریم. حرف امام چه بود؟ با بقیه همانطوری رفتار کن که دوست داری با تو رفتار کنند.

بچه ها ما می‌خواهیم از امروز یک سطل مهربانی در کلاس مان درست کنیم و هر کس که با بقیه مهربان بود و یک کار خوب برای کسی انجام داد، یک دانه از این قلب ها (ستاره، یا کارت ساده هم می‌شود) را داخل سطل مهربانی کلاس مان بیاندازیم. من مطمئنم با این دختر و پسرهای خوبی که دارم، خیلی زود سطل مهربانی کلاس مان پر می‌شود.

   

مربی سطلی شبیه طرح روبرو، روی مقوای ضخیم و در اندازه‌ی حدودا a3، رسم کند و دور آن را ببرد. رنگ آمیزی و تزیین سطل، به دلخواه است. یک پیشنهاد این است که مربی و بچه ها کف دست خود را آغشته به رنگ انگشتی کنند و به نشانه‌ی این که با کمک هم و دست در دست هم این سطل را پر می‌کنند، نقش دست شان را روی سطل بگذارند.

   

مربیان مهد که هر روز با بچه ها در ارتباط هستند، می‌توانند فضای بزرگتری را برای این کار در نظر بگیرند و به جز سطل بزرگ کلاسی، برای هر نوآموز هم یک سطل مهربانی کوچک به نام خودش نصب کنند. سپس در سطل هر نوآموز به ازای هر رفتار مهربانانه با دیگران، یک قلب یا کارت قرار دهند و در آخر هفته، طی یک مراسم 10 دقیقه ای، قلبها را به سطل مهربانی کلاس منتقل کنند و از بچه هایی که باعث پر شدن سطل شده اند، تشکر کنند. هر کس که قلب بیشتری جمع کرده باشد، مدال مهربانی می‌گیرد. مربیانی که به صورت هفتگی با بچه ها کلاس دارند، شبیه این کار را می‌توانند به صورت ترمی یا ماهانه انجام دهند. تصویر زیر، نمونه ای از سطل های مهربانی نصب شده در کلاس است.

   

پس از آماده شدن سطل مهربانی کلاس، نوبت ساخت سطل های مهربانی انفرادی است. بچه ها باید با استفاده از لیوان های ضخیم کاغذی، برای خود سطل های مهربانی درست می‌کنند تا به خانه ببرند. برای تزیین سطل، کاغذ رنگی و قیچی در اختیارشان بگذارید و از آنها بخواهید که هر جور دوست دارند سطل خود را تزیین کنند. مثلا به شکل آدم، ماشین، یا هر جوری که دلشان می‌خواهد. پس از اتمام کلاژ سطل، نوبت اتصال دسته‌ی سطل است که باید با کمک مربی انجام شود. برای درست کردن دسته، می‌توان از بند کفش، کاموا یا نوار پارچه استفاده کرد. مثلا دو رنگ مختلف بند کفش را به هم بپیچید، با نوک قیچی، لبه‌ی لیوان را سوراخ کنید، بندهای به هم تابیده را از سوراخ لبه‌ی لیوان عبور دهید و در نهایت، دو انتهایش را گره بزنید.

   

به اولیای نوآموزان درباره‌ی سطل مهربانی اطلاع رسانی شود. این کار را می‌توان با ارسال متن زیر، انجام داد:

پدر و مادر گرامی؛ لطفا به ازای هر رفتار مهربانانه‌ی فرزندتان، یک کارت امتیاز در سطل مهربانی او بیاندازید. روی کارت مورد نظر، تاریخ و فعالیت مورد نظر را قید بفرمایید. مثلا بغل کردن مادر و تشکر از او، سرگرم کردن خواهر یا برادر کوچکتر، گفتن خسته نباشید به پدر، ... در انتهای دوره، نوآموزان عزیز، بابت پر کردن سطل مهربانی در خانه، از مربی خود مدال مهربانی دریافت خواهند کرد. با سپاس از همراهی شما

   

نحوه‌ی ساخت مدال مهربانی:

مدال های نمدی، ابزار تشویقی ساده و زیبایی هستند که می‌توانید در مناسبتهای مختلف و با اهداف تربیتی متفاوت از آنها استفاده کنید. مثلا مدال مهربانی برای کسی که در سطل مهربانی اش بیشتر از بقیه، کارت جمع کرده؛ مدال شجاعت به کسی که در موقعیتی سخت، راست گفته؛ مدال قهرمانی به کسی که به خوبی امانتداری کرده؛ ... بچه ها می‌توانند هر چند مدالی را که با تلاش خود دریافت کرده اند، با سنجاق قفلی روی لباس شان وصل کنند.

از طرح مورد نظر - که می‌تواند یک دایره ساده یا یک قلب یا ستاره باشد - دو عدد روی نمد بکشید و ببرید. مانند شکل، روبان پارچه ای پهن را از وسط تا کرده و دو سر آزادش را بین دو شکل نمدی قرار دهید و بدوزید. به جای دوخت، از چسب پارچه یا چسب حرارتی هم می‌توانید استفاده کنید. در نهایت یک سنجاق قفلی از حلقه‌ی روبان عبور دهید. مدال شما آماده است.

حتی می‌توانید فقط مدال روبانی تهیه کنید. به این صورت که روبان پارچه ای را به ابعاد مورد نظر (مثلا 10 تا 12 سانتی متر) ببرید و از وسط تا کنید. دو انتهای روبان را روی هم قرار داده، مانند شکل، مدل عدد هشت فارسی، برش بزنید. سپس با نخ و سوزن یا چسب، دو طرف روبان را به هم وصل کنید. در نهایت سنجاق قفلی را از قسمت تا شده‌ی روبان عبور دهید. این نوع مدال ها که شبیه درجه های نظامی است، برای پسرهای نوآموزِ بزرگتر جذابیت بیشتری دارد.