بسم الله الرحمن الرحیم
دست دسی
با اهتمام: زهرا و سارا انتظارخیر؛ زهرا مرادی
دورهی «دست دسی» با هدف ارتقای مهارت های دست ورزی در کنار رشد مهارتهای تربیتی در کودکان 5 و 6 ساله توسط کارشناسان و مربیان خانه‌ی کودک و نوجوانانِ بنیاد علمی فرهنگی محمد (ص) تدوین گردیده است.
جلسه دوازدهم: دست، دست عید نوروز تو راه است!
موضوع: عید نوروز و آداب مهمان داری و مهمانی رفتن
نکات تربیتی و مهارتهای مورد توجه:
- افزایش مهارت دست ورزی (کاربرگ خطوط، کار با قلم مو)
- رشد خلاقیت
- افزایش مهارت رنگ آمیزی با قلم مو و رنگ
- به کار بردن سه عبارت ضروری «لطفا»، «ممنون» و «ببخشید» در تعاملات اجتماعی
- رعایت نکات اخلاقی در مهمانی (بلند سلام دادن، اجازه گرفتن از صاحبخانه برای دست زدن به اسباب بازی ها و وسایل شان، مرتب کردن اتاق بعد از بازی با دوستان، برنداشتن وسیله ای که از آن خوش مان آمده ...)
- مهارت انجام بازی های جدید با اسباب بازی های قدیمی
فعالیت هنری: رنگ کردن تخم مرغ
لوازم مورد نیاز: تخم مرغ آب پز یا تخم مرغ سفالی، رنگ اکریلیک، چسب چوب بیرنگ، اکلیل و پولک ریز، قلم مو، سفره یکبار مصرف، پیش بند
مربی، ابتدای کلاس، کاربرگ زیر را در اختیار نوآموزان قرار می‌دهد:
سپس از بچه ها می‌خواهد درباره‌ی 3 تصویری که در کاربرگ می‌بینند، نظرشان را بگویند. در نهایت، مربی بحث را اینگونه جمع بندی می‌کند که:
- وقتی چیزی از کسی می‌خواهیم، حتما بگوییم: «لطفا». مثلا: میشه لطفا به من یک لیوان آب بدید؟
- وقتی چیزی به کسی می‌دهیم حتما بگوییم: «بفرمایید». کلماتی مثل «بیا» یا «بگیر» اصلا مودبانه نیستند.
- وقتی چیزی از کسی می‌گیریم، حتما تشکر کنیم و مثلا بگوییم: «ممنون»
- وقتی اشتباهی انجام دادیم یا باعث ناراحتی کسی شدیم، حتما عذرخواهی کنیم و بگوییم: «ببخشید»
این برگه ها را به خانه ببرید و بعد از اینکه رنگ کردید، به مامان و بابا نشان دهید و برایشان توضیح دهید که هر تصویر درباره‌ی چه چیزی صحبت می‌کند. به مامان و بابا بگویید شما هم می‌خواهید از این به بعد بیشتر از این کلمه های لطفا، ممنون و ببخشید استفاده کنید. آنها خیلی خوشحال می‌شوند که بچه‌ی با ادب و خانم / آقایی مثل شما دارند.
پس یادمان باشد از این به بعد در خانه، در کلاس، در پارک، در مهمانی حتما از این سه کلمه‌ی لطفا، ممنون و ببخشید استفاده کنیم.
حرف مهمانی شد، یادم افتاد چند روز دیگر، عید نوروز از راه می‌رسد و مهمانی ها شروع می‌شود. بچه ها؛ شما دوست دارید مهمانی بروید؟ من که خیلی دوست دارم. در مهمانی به آدم خیلی خوش می‌گذرد. خصوصا اگر جشن و عید باشد. در مهمانی می‌توانیم دوستان و فامیل هایمان را که خیلی وقت است ندیده ایم ببینیم، ممکن است با آدم های جدید آشنا شویم، با هم حرف می‌زنیم، بازی می‌کنیم، ...
خب حالا بگویید ببینم وقتی مهمانی می‌رویم چه کارهایی را باید انجام بدهیم و چه کارهایی را نباید انجام بدهیم.
وقتی مهمانی می‌رویم یا مهمان به خانه مان می‌آید، باید قشنگ و مؤدب سلام بدهیم. نه اینکه پشت مامان و بابا قایم بشویم. سلام دادن به بقیه که خجالت ندارد. پس مثل یک خانم مؤدب / آقای مؤدب می‌رویم جلو سلام می‌دهیم.
اگر جایی که مهمان هستید، بچه‌ی هم سن و سال شما دارند و دلتان می‌خواهد با او بازی کنید، حتما از مامان و بابا اجازه بگیرید. اگر اسباب بازی خاصی را در خانه شان دیدید برای بازی کردن با آن از صاحبش اجازه بگیرید. بعد از اینکه بازی تان تمام شد، حتما حتما چه کار کنید؟ آفرین. با دوست تان اسباب بازی ها را جمع کنید و اتاق را مثل اولش مرتب کنید. شما دیگر ماشاءالله بزرگ شده اید. خیلی زشت است که اتاق را ریخت و پاش ول کنید و بروید. چه مهمانی بروید و چه مهمان به خانه تان بیاید. بعد از بازی، اسباب بازی ها را جمع کنید و اتاق را مرتب کنید.
{مربی، کاربرگ دوم را در اختیار دانش آموزان قرار می‌دهد و از آنها می‌خواهد تصویر درست را رنگ آمیزی کنند.}
بعضی وقتها بعضی بچه ها جایی که مهمانی رفته اند، اسباب بازی ای می‌بینند که خودشان شبیه آن را ندارند. بعد، یا شروع می‌کنند به نق زدن به بابا و مامان که برای او هم شبیه آن اسباب بازی را بگیرند، یا اسباب بازیِ دوست شان را بر می‌دارند که با خودشان به خانه ببرند! به نظرتان این کار خوبی است؟
به نظر من هم خیلی کار زشتی است. اگر قرار باشد هر کسی هر چیزی را دست کسی دید و از آن خوشش آمد، برای خودش بردارد که نمی‌شود. مثلا ما از اسباب بازی دوست مان خوش مان بیاید و آن را برداریم ببریم خانه خودمان، آن وقت یک بار که آنها به خانه‌ی ما آمدند، دوست مان از دوچرخه‌ی ما خوشش بیاید و آن را بردارد که ببرد خانه خودشان، بابایش هم از تلویزیون ما خوشش بیاید، او هم تلویزیون را بزند زیر بغلش تا به خانه ببرد، مامانش هم از تابلوی روی دیوارمان خوشش بیاید، او هم تابلو را بردارد؛ شما اینجوری دوست دارید؟ نه! هیچ کس اینجوری دوست ندارد. پس با اسباب بازی دوستمان، فقط کنار خودش بازی می‌کنیم و بعد آن را به دوست مان بر می‌گردانیم.
اینکه به مامان و بابا نق بزنیم و بگوییم برایمان از آن اسباب بازی بخرند هم کار خوبی نیست. دنیا پر است از اسباب بازی های جورواجور. هر قدر هم اسباب بازی داشته باشیم، باز هم یک عالمه اسباب بازی قشنگ دیگر هست که ما نداریم. نمی‌شود که از همه‌ی آنها یکی هم ما داشته باشیم. به جای نق زدن بهتر است ببینیم با آن اسباب بازی هایی که خودمان داریم، چه بازی جدیدی می‌توانیم اختراع کنیم که بیشتر بهمان خوش بگذرد. مثلا تا حالا فقط ماشین مان را راه می‌بردیم، حالا برویم و اسباب بازی حیواناتی که داریم را هم بیاوریم و با ماشین مان مثلا به مسافرت و به یک روستا برویم که گاو و گوسفند دارد. وسط راه بنزین بزنیم، چرخ ماشین مان را که پنچر شده، عوض کنیم، از مغازه خرید کنیم، به گاو و گوسفندها علف بدهیم، از آنها شیر بگیریم، ... حتی می‌توانیم یک جاهایی از بازی را با کاردستی قشنگ تر کنیم. مثلا با یک جعبه دستمال کاغذی که خالی شده، برای ماشین مان یک پارکینگ درست کنیم، یا برای گاو و گوسفندها یک خانه درست کنیم که باران خیس شان نکند.
خلاصه، لازم نیست همیشه اسباب بازی جدید داشته باشیم تا به ما خوش بگذرد. می‌توانیم با اسباب بازی های قدیمی، بازی های جدید درست کنیم.
خب دیگر، خیلی حرف زدیم. حالا بیایید یک کار هیجان انگیز انجام دهیم. چه کاری؟ رنگ کردن تخم مرغ.
یادتان است هفته‌ی پیش درباره‌ی سفره هفت سین و عید نوروز صحبت کردیم؟ یادتان است با هم شعر سفره هفت سین خواندیم؟ شعرش چه بود؟
سنجد و سیب و سکه چند تخم مرغ رنگی
با سمنو و سرکه چه سفره‌ی قشنگی
بالاش جای قرآنه کنارِ تنگِ ماهی
همراهش سیر و سبزه چیده شده چه عالی
خدا کنه همیشه همه باشیم به شادی
آفرین. هفته‌ی پیش، سبزه آماده کردیم. حالا امروز می‌خواهیم تخم مرغ رنگی آماده کنیم و به خانه ببریم و به مامان بدهیم تا در سفره‌ی هفت سین بگذارد.
برای رنگ کردن تخم مرغ، حتما از پیشبند و سفره‌ی یک بار مصرف استفاده کنید. به جای پیشبند، می‌توانید حدودا نیم متر سفره‌ی یکبار مصرف را به پشت گردن کودک گره بزنید. یک روش برای رنگ آمیزی این است که رنگ اکریلیک را در کاسه‌ی یک بار مصرف بریزید و کمی چسب چوب بیرنگ به آن اضافه کنید. حدودا یک قاشق مرباخوری چسب برای 20 قاشق غذاخوری رنگ مورد نیاز است. اگر ترکیب چسب و رنگ، غلیظ بود، چند قاشق آب به آن اضافه کنید. سپس پولک های ریز و اکلیل را به آن اضافه کنید و خوب هم بزنید. از رنگ های روشن و شاد استفاده کنید. مانند آبی آسمانی، صورتی، سبز چمنی، ...
به هر حال، از هر روشی استفاده کنید، بچه ها نهایت لذت را از رنگ آمیزی تخم مرغ خواهند برد.
هنگام رنگ آمیزی، مربی چند بار شعر هفت سین را با بچه ها جمع خوانی کند که مطمئن شود همه، آن را حفظ شده اند. همچنین، به منظور دورهی مباحث گفته شده، سوالاتی را درباره‌ی مهمانی بپرسد. مثلا:
- وقتی به مهمانی می‌رویم، اولین حرفی که می‌زنیم چیست؟
- چطوری باید سلام بدهیم؟ یواش که کسی نشنود؟
- بعد از بازی با اسباب بازی های دوستمان، باید چه کار کنیم؟ همانطور اتاق را ریخت و پاش وِل کنیم؟
- وقتی قرار است مهمان به خانه مان بیاید، باید خانه را مرتب کنیم. شما چطور می‌توانید به بقیه در این کار کمک کنید؟
