زرتشت و اسلام

آیا دستورات قرآن و اسلام تنها برای افرادی است که از نسل ابراهیم هستند؟

hashie bala

نویسنده: نرگس نصیری (کارشناس ارشد مهندسی كامپیوتر؛ nasirigh@yahoo.com )

استاد راهنما:مسعود بسیطی ( کارشناس علوم تربیتی و ادیان و فرق؛ m.basiti@mohammadivu.org)

     

صورت مسئله:

 

آیا از آیات قرآن، چنین استنباط می‌شود که:

دستورات قرآن و اسلام تنها برای افرادی است که از نسل ابراهیم هستند؟

 

      

چکیده:

خداوند حکیم، کتاب خود –  قرآن –  را مُجمَل نازل کرده تا مردمان برای فهم کلامش سراغ مبیّن و آشکارکننده ی منظورش بروند. او تبیین کننده ی قرآن را مخاطب نخستین قرآن یعنی محمد مصطفی و جانشینان او – علی بن ابیطالب و 11 فرزندش - معرفی کرده و هدایت مردمان توسط ایشان را ضمانت فرموده است. اگر کسی در راه فهم قرآن به مبیّن آن مراجعه نکند نمی تواند منظور اصلی خدا را از سخنانش درک کند. بنابراین معنای آیات قرآن را باید از طریق مبیّن قرآن - حضرت محمد و 12 هدایتگر الهی که جانشینان حضرت رسول هستند - جستجو کرد.

با مراجعه به مبیّن قرآن و همچنین دستور زبان عربی در می یابیم آیاتی که در اثبات شبهه‌ی فوق استفاده گردیده، به اشتباه ترجمه و استنباط شده است. درضمن آیات متعددی در قرآن بر اینکه حضرت محمد پیامبری جهانی و دین اسلام دینی برای تمام مردم دنیاست، تصریح دارد.

    

پیش نیاز!

پیش از بررسی این سوال و پاسخ به آن، تذکر به چند نکته‌ی مهم، ضروری می‌نماید:

شُبهِه در لغت به معنای مشابهت و پوشیدگی است. معانی دیگری چون اشتباه، احتمال اشکال و شک نیز دارد. همچنین چیزی که حق و باطل در آن معلوم نیست را شبهه می نامند. [1]

بنابراین در مواجهه با چنین سوالات و شبهاتی نباید دچار قضاوت عجولانه شویم؛ چراکه ممکن است موضوعی در ظاهر شبیه حق باشد؛ درحالی که با تامل و تعمق معلوم شود باطل بوده است. لذا باید با حوصله و دقت، حق را از باطل جدا کنیم.

1- گاهی مستندات ارائه شده در اینگونه مباحث، تحریف شده، جعلی و یا فاقد اعتبار هستند. غالبا با بررسی اعتبار منابع، حقیقت از باطل شناخته می شود و دیگر نیازی به پژوهش بیشتر نیست. بنابراین در مرحله‌ی نخست، از صحت منابعی که در ارائه‌ی شبهات به آن استناد می‌شود، اطمینان حاصل کنیم.

2- بسیاری از چالش های مربوط به آیات و روایات، به دلیل ترجمه‌ی اشتباه کلمات عربی پیش می آید. این اتفاق - چه از روی عمد باشد و چه سهوا رخ دهد – باعث تغییر مقصود گوینده ی سخن می شود. طبیعی است برای فهم سخن هر کس در وهله ی نخست و در صورت امکان سراغ خود او و یا کسانی که از جانب او تایید شده اند برویم و مقصودش را از جمله‌ی مد نظر بپرسیم. سپس در صورت نیاز به فرهنگ لغت زبان مربوطه مراجعه کنیم. چراکه بسیاری از لغات و اصطلاحاتی که وارد زبان دیگری می شوند به مرور زمان از کاربرد و معنای اصیل خود فاصله می گیرند. روش علمی و عاقلانه برای فهم معنای حقیقی هر واژه مراجعه به فرهنگ لغت مربوط به آن زبان است.

3- حق جویی و حق پذیری دو خصیصه‌ی ارزشمند هستند که سبب رشد و کمال آدمی می‌شوند. پژوهش درباره‌ی چالش‌های مربوط به دین و اعتقادات، آن هنگام ارزشمند و اثربخش خواهد بود که به دنبال یافتن حقیقت - و نه دفاع از عقاید و تعصبات خویش - باشیم و زمانی که حقیقت را یافتیم، آن را بپذیریم.

    

مقدمه

برخی معتقدند دین اسلام تنها ویژه‌ی اعراب است و در اثبات ادعای خود به آیاتی از قرآن کریم استناد می‌کنند.

همان‌گونه که در ابتدای بحث توضیح داده شد برای حل چنین شبهاتی ابتدا باید صحت منابع استفاده شده بررسی شود و سپس معنای صحیح جملات استخراج گردد. آیه ی ادعا شده در این شبهه در قرآن وجود دارند؛ اما ترجمه و نتیجه ای که از آن گرفته شده، محل اشکال است.

همان طور که پیشتر نیز تذکر داده شد، بهترین راه برای درک هر پیام، مراجعه به گوینده ‌ی پیام و یا افرادی است که مورد تایید وی هستند. این موضوع لزوما ربطی به اختلاف زبان گوینده و شنونده ندارد. ممکن است گوینده و مخاطبش هر دو به یک زبان صحبت کنند ولی در فهم مقصود یکدیگر دچار خطا یا تردید شوند. بارها اتفاق افتاده کسی سخنی گفته و از طرف اطرافیانش به گونه های متفاوتی تعبیر و برداشت شده است. طبیعی است منطقی‌ترین راه رفع اختلاف در این  موارد،  ارجاع پیام به گوینده ی پیام است؛ نه اینکه هر کس طبق سلیقه و فهم خود، نظری بدهد و سپس همگان بر سر نظرات خود با یکدیگر بحث کنند.

قرآن هم از این امر مستثنی نیست[2]. خصوصا اینکه کلام خدا به صورت ایجاز و به اختصار بیان شده و معنای ظاهری آیات،  لزوما نشان دهنده ی مقصود حقیقی خدا نیست.[3] تبیین و توضیح این کلام نزد جانشین خدا قرار داده شده تا مردمان برای فهم آن مقیّد به مراجعه به وی – مبیّن قرآن - باشند. به همین دلیل یکی از شئون پیامبر خدا، تبیین و شفاف نمودن منظور خدا از کلامش است[4]. حتی مردم عرب زبان نیز برای درک پیام خدا نیاز به توضیح پیامبر دارند. وگرنه چه دلیلی داشت خداوند به پیامبرش بفرماید قرآنی را که به زبان عربی و در سرزمین اعراب نازل شده برای مردم توضیح دهد و تبیین کند؟ به آیات زیر توجه فرمایید:

    

-       وَأَنزَلْنَا إِلَیْكَ الذِّكْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَكَّرُونَ[5]

ما این ذكر (قرآن) را بر تو نازل كردیم تا آنچه به سوى مردم نازل شده را براى آنها تبیین كنى، شاید ‌اندیشه كنند. 

   

-       وَمَا أَنزَلْنَا عَلَیْكَ الْكِتَابَ إِلاَّ لِتُبَیِّنَ لَهُمُ الَّذِی اخْتَلَفُواْ فِیهِ ...[6]

و ما این کتاب را بر تو نازل نکردیم مگر برای این که آنچه را در آن اختلاف دارند برای ایشان تبیین کنی

    

از همین روست که آنان که خود عرب زبان بودند و معنای آیات را متوجه می شدند، باز هم به مبیّن قرآن -یعنی رسول خدا و جانشینانش- مراجعه می کردند و مقصود خدا را از کلامش می پرسیدند[7].

روشن است که مردم در نیل به معارف و درک حقایق قرآن با هم تفاوت دارند. اگر قرار بود هرکس به میزان فهم و درک خویش و از روی سلیقه ی شخصی، کلام وحی را تفسیر کند، دیگر فرستادن هدایتگران و معلمان الهی کاری بیهوده می شد.

بنابراین از نظر عقل، وجود یک معلم الهی که از جانب خدای متعال برای تبیین کلامش تعیین و تایید شده باشد، ضروری می نماید. به فرموده‌ی پروردگار، مبیّن قرآن، رسول اکرم است و ایشان این علم را به جانشینان خود یعنی امامان دوازده گانه – نخستین شان علی بن ابیطالب و آخرین آنها مهدی علیهم السلام - داده اند.[8] اگر بدون توضیح و تبیینِ مبیّن قرآن سراغ این کتاب برویم، نه تنها متوجه مقصود اصلی خدا نخواهیم شد؛ بلکه چنان که خدا در قرآن فرموده ممکن است به جای هدایت، دچار گمراهی شویم:

   

یُضِلُّ بِهِ كَثِیراً وَیَهْدِی بِهِ كَثِیراً [9]

(خداوند) بسیاری را با آن (قرآن) گمراه و بسیاری را هدایت می‌کند.

   

مبیّن قرآن - امام ششم شیعیان[10] - در توضیح این آیه فرموده آنانی که گمراه می شوند کسانی هستند که قرآن و تأویل آن را از مبیّن قرآن نگرفته اند؛ از این رو معنای حقیقی کلام خدا را متوجه نشدند و خود و دیگران را به گمراهی کشیدند.[11]

بنابراین، در شبهه ی مذکور نیز اگر به جای مراجعه به مبیّن آیات، بر مبنای درک و سلیقه ی شخصی خود، کلام خدا را ترجمه و تأویل نماییم، کاری غیر عاقلانه و غیر علمی انجام داده ایم.

    

با این مقدمه‌ی نسبتا طولانی اما مهم، به بررسی آیه ی مورد بحث در این سوال می‌پردازیم:

   

وَ جاهِدُوا فِی اللَّهِ حَقَّ جِهادِهِ هُوَ اجْتَباكُمْ وَ ما جَعَلَ عَلَیْكُمْ فِی الدِّینِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبیكُمْ إِبْراهیمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمینَ مِنْ قَبْلُ [12]

این آیه را اینگونه ترجمه می کنند: و در راه خدا چنان که شایسته اوست جهاد کنید. او شما را برگزیده و در دین بر شما سختی قرار نداده که ملت پدرتان ابراهیم هستید و او شما را از قبل مسلمان نامیده بود.

    

نتیجه ای که از این آیه می‌گیرند: اسلام دین کسانی است که پیامبر قبلی آنها ابراهیم بوده و ربطی به ایرانیان که پیامبرشان زرتشت بوده، ندارد.

     

 پاسخ:

با مراجعه به مبیّن قرآن می فهمیم مخاطب این آیه عده ای خاص – پیامبر اکرم و 12 جانشین ایشان -هستند که خدا ایشان را برای هدایت و سرپرستی مردم برگزیده است.

سلمان فارسی درباره ی این آیه از حضرت محمد که مبیّن قرآن هستند، سوال می کند:

"ای رسول خدا! مقصود خدا از «افرادی که برگزیده شده اند و بر ایشان در دین خدا سختی وجود ندارد (همان) که آیین ابراهیم است»،چه کسانی هستند"؟

پیامبر پاسخ می دهند: "مقصود از آن، سیزده تن بخصوص است و نه همه امت"

سلمان از مبیّن قرآن توضیح بیشتری می خواهد: "ای رسول خدا، آن ها را برایم بیان فرما"

رسول خدا نیز می فرماید: "من و برادرم علی و یازده تن از فرزندانم (از نسل علی بن ابیطالب)"[13]

بنابراین، روی سخن خدا در این آیه تمامی مسلمانان یا اعراب نیستند و نمی توان چنین نتیجه گرفت که هر کس از نسل ابراهیم نیست، نباید به اسلام درآید؛ بلکه در این آیه ی شریفه خدا اهل بیت علیهم السلام را مخاطب قرار داده و فرموده: من شما را برگزیده ام. شما ملت پدرتان ابراهیم هستید که از پیش هم مسلمان نامیده شده بودید.

عدم مراجعه به مبیّن قرآن که از جانب صاحب قرآن برگزیده و ضمانت شده است، نه تنها ما را به درک کلام خدا نزدیک نمی کند بلکه زمینه ی گمراهی ما را فراهم می کند. از همین رو اگر بخواهیم این آیه را نیز با توجه به معنای تحت اللفظی و بر اساس سلیقه و درک خود بررسی کنیم از خواسته و منظور خدا دور شده ایم.

نکته ی دیگری که باعث برداشت اشتباه از آیه ی مذکور شده، ترجمه ی ناصحیح واژه ی «ملت» است. ملت در لغت عرب به معنای شریعت، دین و آیین استفاده می شود[14]. بنابراین ترجمه ی صحیح آیه ی فوق بدین صورت است:

    

ترجمه ی صحیح: و در راه خدا چنان که شایسته ی جهاد اوست جدّ و جهد کنید. اوست‌ كه‌ شما را اختیار و انتخاب‌ نموده‌ و برای‌ شما در دین‌ سختی‌ و مشكلی‌ قرار نداده‌‌، این‌ همان‌ آیین‌ پدر شما ابراهیم‌ است‌، او‌ از زمان‌ پیشین‌ شما را مسلمان‌ نام‌ نهاد.

    

نتیجه‌ی صحیح:

با مراجعه به مبیّن قرآن در می‌یابیم مقصود خدا از افرادی که پدرشان ابراهیم خوانده شده و از قبل مسلمان (تسلیم شده در برابر حق) نامیده شده اند، همه ی اعراب یا مسلمانان نیستند؛ بلکه روی سخن خدا با 13 برگزیده یعنی رسول اکرم، امیر مومنان و یازده امام هدایتگر از نسل علی بن ابیطالب است. ضمنا ملت در زبان عرب به معنای آیین و دین به کار می رود، نه مردم. در نتیجه نمی توان گفت چون ایرانیان از نسل ابراهیم نیستند، پس اسلام برای آنها نیامده است!

    

 پاسخ نقضی:

در بخش پیشین به این نتیجه رسیدیم که آیه ی مورد بحث، به دلیل عدم مراجعه به مبیّن قرآن اشتباه برداشت شده است. در این قسمت به آیاتی در قرآن کریم اشاره می کنیم که به جهانی بودن دعوت حضرت محمد و دین اسلام تاکید دارد. از همین رو پیامبر اسلام نامه هایی را به سران قبایل و سرزمین های دیگر می فرستاد و ایشان را به دین اسلام دعوت می کرد. با استناد به آیات قرآن حضرت محمد نه تنها پیامبر همه ی انسان ها - اعم از عرب یا عجم - بوده اند، بلکه مأمور هدایت جنیان و حتی هشدار به شیاطین هم هستند[15].

در کارهای پژوهشی بدترین خیانت یا بزرگ ترین اشتباه این است که منابع به صورت گزینشی آورده شوند. در این شبهه نیز اگر تنها به چند آیه از کلام خدا استناد شود، به نتیجه ای نادرست خواهیم رسید. آیات مطرح شده در این چالش باید در کنار آیات دیگر و صد البته با توضیح مبیّن قرآن بررسی شوند تا حقیقتی که منظور خدا از کلامش بوده، مشخص گردد.

به دلیل کثرت آیاتی که به صراحت، رسالت پیامبر را جهانی اعلام کرده، تنها به بخشی از آنها اشاره خواهیم کرد. در این آیات عمدتا از لفظ ناس به معنای مردم و عالَمین به معنایی فراتر یعنی تمام افرادی که در عوالم چندگانه ی خلقت زندگی می کنند، استفاده شده و هیچ قیدی درباره ی عرب یا عجم بودن مخاطب نیامده است.

    

-   وَما اَرْسَلْناكَ اِلّا رَحْمَةً لِلعالَمینَ[16]

-   تَبارَكَ الَّذی نَزَّلَ الْفُرْقانَ عَلى‏ عَبْدِهِ لِیَكُونَ لِلْعالَمینَ نَذیرا[17]

-   إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِكْرٌ لِلْعالَمینَ[18]

-   وَ ما هُوَ إِلاَّ ذِكْرٌ لِلْعالَمینَ[19]

قُلْ یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنِّی رَسُولُ اللَّهِ إِلَیْكُمْ جَمیعاً الَّذی لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ یُحْیی‏ وَ یُمیتُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ الَّذی یُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ كَلِماتِهِ وَ اتَّبِعُوهُ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُون[20]

وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلاَّ كَافَّةً لِلنَّاسِ بَشیراً وَ نَذیراً وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا یَعْلَمُونَ[21]

-   أَ كانَ لِلنَّاسِ عَجَباً أَنْ أَوْحَیْنا إِلى‏ رَجُلٍ مِنْهُمْ أَنْ أَنْذِرِ النَّاسَ وَ بَشِّرِ الَّذینَ آمَنُوا[22]

-   یا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ شِفاءٌ لِما فِی الصُّدُورِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنین[23]

-   قُلْ یا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَكُمُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ ...[24]

-   كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ ...[25]

-   وَ أَنْذِرِ النَّاسَ یَوْمَ یَأْتیهِمُ الْعَذابُ...[26]

-   هذا بَلاغٌ لِلنَّاسِ وَ لِیُنْذَرُوا بِهِ وَ لِیَعْلَمُوا أَنَّما هُوَ إِلهٌ واحِدٌ وَ لِیَذَّكَّرَ أُولُوا الْأَلْباب[27]

-   أَنْزَلْنا إِلَیْكَ الذِّكْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یَتَفَكَّرُونَ[28]

-   قُلْ یا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّما أَنَا لَكُمْ نَذیرٌ مُبین[29]

-   یا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ وَ اخْشَوْا یَوْماً لا یَجْزی والِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَ لا مَوْلُودٌ هُوَ جازٍ عَنْ والِدِهِ شَیْئا[30]

-   وَ لَقَدْ ضَرَبْنا لِلنَّاسِ فی‏ هذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ لَعَلَّهُمْ یَتَذَكَّرُون[31]

-   إِنَّا أَنْزَلْنا عَلَیْكَ الْكِتابَ لِلنَّاسِ بِالْحَقِّ فَمَنِ اهْتَدى‏ فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما یَضِلُّ عَلَیْها ...[32]

-   شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ هُدىً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى‏ وَ الْفُرْقان[33]

-   هذا بَیانٌ لِلنَّاسِ وَ هُدىً وَ مَوْعِظَةٌ لِلْمُتَّقین[34]

-   أَرْسَلْناكَ لِلنَّاسِ رَسُولاً وَ كَفى‏ بِاللَّهِ شَهیدا[35]

-   یا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَكُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِنْ رَبِّكُمْ فَآمِنُوا خَیْراً لَكُمْ ...[36]

   

نتیجه:

-   هر گاه درباره ی قرآن و یا فرازهایی از دین اشکالی داشتیم سراغ مبیّن قرآن و معلم دین برویم تا مقصود اصلی خدا را – به دور از قضاوت و سلیقه ی شخصی - دریابیم.

-   آیاتی که ظاهرا اشاره به اختصاص اسلام به اعراب دارد، به دلیل عدم مراجعه به مبیّن قرآن و همچنین عدم تسلط به زبان عربی، به صورت ناصحیح برداشت شده اند.

-   نه تنها آیه ی مورد اشکال، دلیلی بر اثبات اختصاص اسلام به اعراب نیستند؛ بلکه آیات متعددی به صراحت اسلام را دینی جهانی و حضرت محمد را هدایتگر و رحمتی برای تمام عالمیان معرفی می کنند.

-   اگر حقیقتی را یافتیم، به دلیل تعصب نژادی، زبانی، اعتقادی و ... از آن چشم نپوشیم. اسلام دین سعادت است؛ به این دلیل که بر پیامبری غیر از قوم ما و در میان افرادی خارج از سرزمین ما ابلاغ شده، از پذیرفتن پیام های هدایتی اش روی بر نگردانیم.

       


[1] - معین، محمد. فرهنگ فارسی، ذیل کلمه شبهه؛ شیخو، لوئیس. المنجد (ترجمه محمد بندرریگی)، ذیل ریشه ش ب ه.

[2] -  علاقمندان، می‌توانند به مقاله "راه بهره مندی از هدایت قرآن" نوشته‌ی «مسعود بسیطی» مراجعه کنند.

[3] -  خداوند می‌فرماید این قرآن دارای آیات محکم و متشابه است که فقط خدا و راسخون علم تاویل آن را می دانند (هُوَ الَّذی أَنْزَلَ عَلَیْكَ الْكِتابَ مِنْهُ آیاتٌ مُحْكَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذینَ فی‏ قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَةِ وَ ابْتِغاءَ تَأْویلِهِ وَ ما یَعْلَمُ تَأْویلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ: سوره آل عمران، آیه 5). ؛ بسیاری از آیات قرآن نیز به صورت مجمل بیان شده تا مردم برای فهم آن به مبیّن قرآن مراجعه کنند. به عنوان نمونه امام صادق علیه السلام فرموده‌اند: "دستور اقامه نماز بر پیامبر(ص) نازل شد؛ ولى خداوند این مطلب را که سه یا چهار ركعت بخوانند (كیفیت اقامه آن) بیان نکرد، تا اینكه پیامبر خود این فرمان را براى مردم تشریح كرد": اصول کافی، ج 1، صص 286 و 287.

[4] - سوره نحل، آیات 44 و 64.

[5] - سوره نحل، آیه 44.

[6] - سوره نحل، آیه 64.

[7] -  به عنوان نمونه بنگرید به:  اصول کافی، ج 8، کتاب الروضه، ص 50.

[8] - خوانندگان گرامی به عنوان نمونه می توانند به احادیث مرتبط در کتاب وسائل الشیعه، ج 27، باب 13 (عدم جواز استنباط الأحكام النظریة من ظواهر القرآن إلا بعد معرفة تفسیرها من الأئمة ع) و یا کتاب بحارالانوار، ج 26، باب 1 (جهات علومهم ع و ما عندهم من الكتب ...) مراجعه نمایند. در ادامه به 4 نمونه از این روایات اشاره می کنیم:

- امام صادق (ع) می فرمایند: "همانا خدا تنزیل و تأویل قرآن کریم را به رسول اکرم (ص) آموخت و رسول خدا (ص) به امیر المومنین (ع) تعلیم داد ... و به خدا سوگند علم آن را به ما (نیز) داد": وسائل الشیعه، ج 27، باب 13، ص 182. ؛

- امام رضا (ع) از پیامبر (ص) نقل می‌کنند که خداوند در حدیثی قدسی چنین فرموده: "منم خدایی که جز من معبودی نیست، مخلوقات را با قدرت خود آفریدم، از بین آن ها پیامبرانی را برگزیدم و از میان پیامبران نیز محمد (ص) را به عنوان حبیب و خلیل و صفی انتخاب کردم آن گاه او را به سوی مردم فرستادم و علی (ع) را به عنوان برادر و وصی و وزیر او قرار دادم تا بعد از محمد، پیام رسان او به مردم و جانشین من باشد و قرآن مرا برای آنها بیان نماید و حکم مرا در میان آن ها اجرا کند": همان، ص 187. ؛

- امام صادق ذیل این آیه شریفه که می فرماید «فقط خدا و راسخون علم تأویل محکم و متشابهات قرآن را می دانند (سوره آل عمران، آیه 5)» چنین گفته اند: "راسخون در علم ما اهل بیت هستیم و ما هستیم که تأویل قرآن را می دانیم": همان، ص 179. ؛

- امیر مومنان فرموده اند: "هیچ آیه ای از قرآن بر پیامبر (ص) نازل نشد مگر این که قرائت آن را به من آموخت و آن را بر من املا کرد و من آن را با خط خودم نوشتم و تأویل و تفسیر، ناسخ و منسوخ، محکم و متشابه و خاص و عام آن را به من تعلیم داد ...": بحارالانوار، ج 26، ص 65.

[9] - سوره بقره، آیه 26.

[10] - امام صادق علیه السلام، امام ششم شیعیان و یکی از تبیین کنندگان کلام وحی هستند که از جانب خدا تعیین شده اند.

[11] - "إذ لم یأخذوه عن أهله فضلوا و أضلوا" چون آن (قرآن و تاویلش) را از اهلش (اهل بیت علیهم‌السلام) فرا نگرفتند، بدین روى گمراه شدند و دیگران را هم گمراه نمودند: وسائل الشیعه، ج 27، ح 33593، ص 201.

[12] - سوره حج، آیه 78.

[13] - "فقام سلمان فقال: یا رسول الله من هولاشئ ... الذین اجتباهم الله ولم یجعل علیهم فی الدین من حرج مله ابراهیم؟ قال: عنی بذلک ثلاثه عشر رجلا خاصه، قال سلمان: بینهم لنا یا رسول الله، قال: انا، و اخی علی، و احد عشر من ولدی": الاحتجاج، ص 149.

[14] - "والملةَ فی الأصل: ما شرع الله لعباده علی السنةَ الانبیاء لیتوصلوا به الی جوار الله ... والملةَ: أی الدین ... قوله مِلَّةَ أَبیكُمْ إِبْراهیمَ أی دینه": مجمع البحرین، ج 5، ذیل ملل.

[15] - بحارالانوار، ج 16، باب 11 (فضائله و خصائصه ص ...)، ص 337.

[16] - "و ما تو را جز رحمتی برای عالمیان نفرستادیم": سوره انبیاء، آیه 107.

[17] - "بزرگ و بزرگوار است آن (خداوندی) كه فرقان – جدا کننده‌ی حق از باطل- را بر بنده خویش فرو فرستاد تا جهانیان را هشدار‏دهنده باشد": سوره فرقان، آیه 1.

[18] - "این (قرآن) جز یادآوری و پندى براى جهانیان نیست": سوره ص، آیه 87 ؛ سوره تکویر، آیه 27 ؛ سوره انعام، آیه 90 ؛ سوره یوسف، آیه 104.

[19] - "در حالى كه این (قرآن) جز یادآوری و پندی براى جهانیان نیست": سوره قلم، آیه 52.

[20] - "بگو: اى مردم! به راستى من فرستاده خداوند به سوى همه شمایم، همان كه فرمانفرمایى آسمان‏ها و زمین از آن اوست، هیچ خدایى جز او نیست كه زنده مى‏دارد و مى‏میراند، پس به خداوند و فرستاده او پیامبر امّی كه به خداوند و قرآن او ایمان دارد ایمان بیاورید و از او پیروى كنید باشد كه هدایت گردید": سوره اعراف، آیه 158.

[21] - "و تو را جز مژده‏بخش و بیم‏دهنده براى همه مردم نفرستاده‏ایم اما بیشتر مردم نمى‏دانند": سوره سبا، آیه 28.

[22] - "آیا براى مردم شگرف است به مردى از آنان وحى كنیم كه به مردم هشدار بده و مؤمنان را آگاه ساز": سوره یونس، آیه2.

[23]  - "اى مردم! براى شما پندى از سوى پروردگارتان و شفایى براى دل‏ها و رهنمود و بخشایشى براى مؤمنان آمده است": سوره یونس، آیه 57.

[24] - "بگو: اى مردم! حق از سوى پروردگارتان نزد شما آمده است": سوره یونس، آیه 108.

[25] - "(این) كتابى است كه بر تو فرو فرستاده‏ایم تا مردم را از تاریکی‏ها (ی گمراهی) به سوى روشنایى (هدایت) برون آورى ...": سوره ابراهیم، آیه 1.

[26] - "و مردم را از روزى بیم ده كه به آنان عذاب مى‏رسد ...": سوره ابراهیم، آیه 44.

[27]- "این پیام رسانى براى مردم است تا بدان هشدار داده شوند و تا بدانند كه او خدایى یگانه است و تا تذکری باشد برای صاحبان خرد": سوره ابراهیم، آیه 52.

[28] - "بر تو قرآن را فرو فرستادیم تا براى مردم آنچه را كه به سوى آنان فرو فرستاده‏ شده روشن بیان کنی و باشد كه بیندیشند": سوره نحل، آیه 44.

[29] - "بگو: اى مردم! جز این نیست كه من براى شما بیم‏دهنده‏اى آشكارم": سوره حج، آیه 49.

[30] - "اى مردم! از پروردگارتان پروا كنید و از روزى بهراسید كه هیچ پدرى نیست كه از فرزندش و هیچ فرزندى نیست كه از پدرش چیزى را باز تواند داشت ...": سوره لقمان، آیه 33.

[31] - "و در این قرآن براى مردم از هرگونه مثلى آورده‏ایم باشد كه پند گیرند": سوره زمر، آیه 27.

[32] - "ما این كتاب را به سوى تو براى مردم به حقّ فرو فرستاده‏ایم آن كس كه رهیاب شود به سود خود اوست و هر كه بیراه گردد تنها به زیان خود اوست ...": سوره زمر، آیه 41.

[33] - "ماه رمضان كه در آن قرآن فرو فرستاده شده که راهنمایی برای مردم و برهان‏های روشنی از راهنمایى و جدا کننده ی حقّ از باطل است": سوره بقره، آیه 185.

[34] - "این (قرآن) بیان (و دلیل روشنی) براى مردم و رهنمونی (به راه راست) و پندى براى پرهیزگاران است": سوره آل عمران، آیه 138.

[35] -  "(اى محمّد!) ما تو را براى مردم، پیامبر فرستاده‏ایم و خداوند، برای گواهی (به این امر) کفایت می کند": سوره نسا، آیه 79.

[36] - "اى مردم! این پیامبر از جانب پروردگارتان به راستی و درستی سوی شما آمده است پس ایمان بیاورید كه برایتان بهتر است ...": سوره نسا، آیه 170.

    

 

بنیاد علمی فرهنگی محمد (ص)

 

 

logo-samandehi

جستجو