با اهتمام: زهرا مرادی
استاد راهنما: مسعود بسیطی
آیه‌ای در قرآن کریم هست که می‌فرماید:
«اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْض»[1]
خداوند، نور آسمان‌ها و زمین است.
بعضی مردم از آیه‌ی فوق به این نتیجه‌ی غلط رسیده‌اند که جنس خدا از نور است! اما این عده نمی‌دانستند برای فهمیدن کلام خدا باید سراغ کسانی بروند که خدا آنها را به عنوان مبیّن و مفسّر سخنانش انتخاب کرده و علم کتابش را به تمامی به آنها داده؛ همان کسانی که می‌دانند مقصود خدا از جملاتش دقیقا چیست؛ یعنی رسول خاتم و اهل بیت پاکش.[2]
اگر مردم برای فهم کلام خدا سراغ مربی و مفسر حقیقی قرآن می‌رفتند هیچ وقت دچار این اشتباه نمی‌شدند که خدا را از جنس نور بدانند. آخر چطور می‌شود خدا نور آسمان‌ها و زمین باشد اما مثلا بعضی نقاط زمین در ساعاتی از شبانه روز در تاریکی فرو رود؟!
امام رضا علیه السلام – به عنوان یکی از چهارده نفری که از طرف خدا علم قرآن را در سینه دارد - به سادگی معنای آیه‌ی بالا را توضیح داده و فرموده‌اند:
"[مقصود از اینکه خدا نور آسمان‌ها و زمین است این است که] خدا برای اهل آسمان و برای اهل زمین هدایتگر است."[3]
پس این آیه هیچ ربطی به جنس و ماهیت خدا ندارد. خدا نور نیست و از هرچه به فکرمان خطور کند دور است.[4]
[1] قرآن کریم، سوره نور، آیه 35.
[2] بنگرید به درسنامه‌ی تبیین قرآن در پایگاه علمی فرهنگی محمد(ص)؛ خصوصا درس سوم و چهارم.
[3] "هَادٍ لِأَهْلِ السَّمَاءِ وَ هَادٍ لِأَهْلِ الْأَرْض": توحید صدوق، ص 155. ؛ بحارالانوار، ج 4، ص 15.
[4] چه زیبا امیر مومنان فرموده‌اند:"َلَا إِیاهُ أَرَادَ مَنْ تَوَهَّمَهُ وَ لَا لَهُ وَحَّدَ مَنِ اكْتَنَهَه" یعنی: هر كس بخواهد [با نیروى فكر خود] او را توهّم نماید در حقیقت به سراغ خدا نرفته؛ و كسى كه بخواهد كُنه ذات خدا را دریابد در واقع قائل به توحید نیست: تحف العقول، ص 62.
